Yazar: Ebu’l-Fazl Ca’fer b. Ali Ed-Dımeşki

 

Türkçede ilk defa yayınlanan Dımeşkî’nin bu klasik eseri, Orta Çağ İslam ticaret anlayışını yansıtması bakımından zengin bir içeriğe sahiptir. Eser her ne kadar dönemin Müslüman tacirleri için pratik bir el kitabı olarak düşünülmüş ve hazırlanmış olsa da Akdeniz havzasındaki ticaretin altın çağının ayrıntılı bir tasvirini sunması açısından da büyük önem taşımaktadır.

 

İki ana bölümden oluşan eserin ilk bölümünde tacir ve ticaret türlerinden bahsedilmekte, ikinci bölümde ise mal kavramı incelenmektedir. Tacirleri istifçi (hazzân), gezgin (rekkâz) ve ihracatçı (mücehhiz) şeklinde tasnif eden Dımeşkî, malı ucuzken alıp depolayan ve fiyatlar yükselince piyasaya süren ilk türden tacire, siyasi iktidarın muhtemel müdahaleleri veya başka sebeplerle oluşan fiyat dalgalanmaları konusunda nasihatlerde bulunmaktadır. Malın tanımı, korunması, depolanması, paketlenmesi ve piyasaya sürülmesi konularını ikinci bölümde ele alan yazar, konuya tam bir işletmeci ve pazarlamacı mantığıyla yaklaşmaktadır.

 

Gazalî ve İbn Haldûn’un iktisat felsefesini ve ticaret ahlâkına dair düşüncelerini de etkileyen eser, literatüre büyük katkıda bulunmaktadır.